KPSS Tarih Ders Notları ilk ve orta çağ

KPSS Tarih Ders Notları ilk ve orta çağ
KPSS Tarih Ders Notları ilk ve orta çağ
12 Haziran 2022

KPSS Tarih Ders Notları ilk ve orta çağ: Bu makalemizde KPSS öğrencilerine kolaylık sağlayacak islamiyet öncesi türk tarihi kpss ve kpss türk tarihi soruları rahatlıkla çözdürecek ders notlarına yer verdik. Tarih kpss ders notları için sayfamızı takip etmeyi unutmayın. İlk ve orta çağda türk dünyası bilgilerini edinmek için Kpss tarih ders notları özet:

KPSS Tarih Ders Notları ilk ve orta çağ

TÜRK TARİHİ

Türk Adının Anlamı

  • Türk Adının anlamı: Doğan, türeyen veya güçlü, kuvvetli, olgun anlamına gelmektedir.
  • Coğrafi bir ad olarak, ilk defa Bizans kaynaklarında Orta Asya için kullanılmıştır. Anadolu ise XII yy. dan itibaren Avrupalılarca TürkiyeTurkia” olarak anılmıştır.
  • “Türk” kelimesini siyasî bir isim olarak ilk kez Göktürkler kullanmıştır. “Türk” adından ilk kez Çin yıllıklarında bahsedilmiştir. Ancak VI. yüzyılda coğrafî bir terim olarak “Türkiye” kelimesi ise ilk kez Bizans kaynaklarında geçmektedir.

Orta Asya’nın Tarih Öncesi Devirlere ait ilk Kültür Merkezleri;

  • Orta Asya’da Türk kültürüne ait önemli kültür merkezleri bulunmaktadır. Bunlar:
  • Anav Kültürü (M.Ö. 4500 – M.Ö. 1000): : Orta Asya’nın

en eski kültür merkezidir.

  • Afanasyevo Kültürü (M.Ö 3000 – M.Ö. 1700: Bakır madeni kullanılmış, hayvancılık gelişmiştir. Türklerin en eski kültürüdür.
  • Karasuk Kültürü (M.Ö. 1200 – MÖ. 700): Andronova kültürüne benzer. İlk kez demiri işlemişlerdir.
  • Taştık Kültürü: Tagar kültürüyle benzerlik gösterir.
  • Tagar Kültürü (M.Ö.700 – M.Ö. 100): Türklere ait en gelişmiş kültür merkezidir. (Abakan bölgesinde ortaya çıkan bir diğer kültür)

Göçlerin Nedenleri:

  • İklimin elverişsiz olması
  • Nüfusun hızla artması
  • Türk boyları arasındaki mücadeleler
  • Hayvanlardaki salgın hastalıklar
  • Yeni topraklar elde etme arzusu
  • Otlakların yetersiz hale gelmesi
  • Komşu devletlerin baskısı (Çin)
  • Fetih Arzusu (Cihan Hâkimiyeti)

Göçlerin Yönleri

  • Kuzeye: Sibirya
  • Doğuya: Çin ve Uzakdoğu
  • Güneye: Hindistan, Afganistan ve Çin

Batıya: Ural dağları, Aral gölü ve hazar denizi

Göçlerin sonuçları:

  • Orta Asya, Türk Kültürü dünyanın çeşitli yerlerine yayılmıştır.
  • Orta Asya da nüfus azalmıştır.
  • Türkler gittikleri yerlerdeki nüfusu artırmışlardır.
  • Yeni Türk devletleri kurulmuştur
  • Kalabalık nüfuslarla ve farklı dinler ile karşılaşan bazı Türk boyları benliklerini kaybetmişlerdir.
  • Bazı devletlerin yıkılmasına sebep olmuşlardır.
  • Türklerin farklı coğrafyalara yayılması Türk tarihinin araştırılmasını zorlaştırmıştır.

İSKİTLER (SAKALAR) (M.Ö. VII. YY.)

  • Türk tarihinde rol oynayan İlk Türk topluluğudur.
  • İskitler ilk atlı-göçebe Türk topluluğu olarak bilinmektedir.
  • Ön Asya’da atı evcilleştiren ilk topluluktur.
  • En önemli hükümdarları Alper Tunga’dır.
  • Alp Er Tunga ve Şu Destanları ünlüdür.
  • Tomris bilinen ilk Türk kadın hükümdardır.
  • İskitlerin özellikle altın ve gümüş işçiliğinde usta olmaları, onlara “Bozkırın Kuyumcuları” unvanını kazandırmıştır.
  • Ordularında “amazon” adı verilen kadın askerler bulundurmuşlardır.
  • Firdevs’i, “Şehnâme” adlı eserinde Alper Tunga’dan “Afrasiyap” ismiyle bahsetmiştir.
  • Iskitlerin “Alper Tunga Destanı” ile İranlı şair Firdevs’inin Gazneli Sultan Mahmut’a sunduğu “Şehnâme” adlı eser İskit- Pers (İran) savaşını konu alır.

ASYA HUN DEVLETİ (M.Ö. 220 M.S. 216)

  • Tarihte bilinen ilk Türk devletidir.
  • Bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır.
  • Çin, Hun akınlarından korunmak için Çin Seddini yapmıştır (M.Ö. 214)
  • Teoman dan sonra yerine Mete geçti. (MÖ 209- MÖ 174)
  • Mete zamanı devletin en parlak zamanıdır.
  • Mete orduda onlu sistemi kurmuştur.
  • Tarihte ilk kez Türkleri bir bayrak altında toplamıştır.
  • İpek yolu için Çin ile mücadele ettiler. Çinliler Çin seddini yaptı.
  • Çini vergiye bağladı. (Asimile olmamak için yerleşmemiş)
  • Not: Vatan sevgisinden ilk bahseden Metehan’dır.
  • M.Ö. 58 de Doğu ve Batı Hunları olmak üzere ikiye ayrılmışlardır.

I. GÖKTÜRK (Kök Türk) DEVLETİ (552-659)

  • Türk adıyla kurulmuş ilk Türk devletidir
  •  Devletin merkezi ötükendir.
  • Asya Hunlarından sonra ilk defa Orta Asya’da siyasi birliği sağlandı.
  • İpek yolu denetimini ele geçirdiler ve çini vergiye bağladılar.
  • Bumin kağan ülkeyi kardeşi istemi yabgu ile beraber yönetmiştir. Bu yönetim şekline ikili teşkilat denir.
  • Not: Göktürkler Sasaniler ile anlaşıp AK Hunları, Daha sonra Bizans ile anlaşıp Sasanileri yıkmışlardır.
  • Bizans’la ilk diplomatik ilişki kurulmuştur.
  • Doğu Göktürkleri 630 yılında, Batı Göktürkleri ise 659 yılında Çin egemenliğine girerek yıkılmışlardır.
  • Not: Türk tarihinde ilk milli istiklal ayaklanması Kürşad

Ayaklanmasıdır.

II.GÖKTÜRK (Kutluk) DEVLETİ (681-745)

Kutluk, Çin hakimiyetinden kurtularak Ötüken de devleti

  • kurmuştur. Kutluk’a derleyip toparlayan manasında “İlteriş” unvanı verilmiştir.
  • Bilge Kağan, devleti kardeşi Kültiğin ve Vezir Tonyukuk’un yardımıyla yönetti. Devletin en parlak zamanı bu devirde yaşandı.
  • Tonyukuk, Kültiğin, Bilge Kağan adlarına Orhun Yazıtları

dikilmiştir.

  • Basmil, Karluk ve Uygurlar birleşerek II. Göktürk Devletine son verdiler.
  • Türk tarihinin ilk milli alfabesi olan Göktürk alfabesini oluşturmuşlardır.
  • Türklere ait ilk milli kaynak=Orhun abideleri

Kavimler Göçü (375)

  • Asya Hun devletinin parçalanmasından sonra hunların bir bölümü Balamir önderliğinde batı yönünde ilerlemeye başlamış bu ilerleyiş sırasında, önlerine çıkan Barbar kavimleri (Süevler, Ostrogotlar, vizigotlar, Frenkler, Saksonlar) batıya doğru sürmüşlerdir. Bu olaya kavimler göçü denir.

Kavimler Göçünün Sonuçları:

  • Roma İmparatorluğu doğu ve batı diye ikiye ayrıldı (395)
  • Batı Roma İmparatorluğu yıkıldı. (476)
  • Avrupa da feodalite rejimi ortaya çıktı.
  • İlk Çağ bitti. Orta çağ başladı. (375)
  • Avrupa da Avrupa Hun Devleti kurulmuştur.
  • Skolastik düşünce yayılmıştır. (Skolastik düşünce belli bir fikre belli bir inanışa körü körüne bağlı olmaktır.)
  • Avrupa 100 yıl karışıklık içinde kalmıştır.
  • Avrupa’nın bugün ki milletleri meydana geldi
  • Barbar kavimler arasında Hristiyanlık yayıldı
  • Orta Asya’dan göç etmeyen Türk toplulukları Orta Asya’nın çeşitli bölgelerinde yaşamlarını sürdürmüşlerdir.
  • Göçleri kolaylaştıran etken; atın evcilleştirilmesi ve tekerleğin kullanılmasıdır.
  • Göç dalgasından ilk etkilenen bölgeler Ön Asya ve Çin olmuştur.
  • Yazı kullanılmadığından dolayı Türk göçleri ile ilgili kesin bilgiler elde etmek güçtür.

UYGURLAR (745-840)

  • II. Göktürk Devletine son veren, Kutluk Kül Bilge Kağan

tarafından kurulmuştur.

  • İlk yerleşim yerleri Karabalasagun dur.
  • Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğudur. Bu nedenle tarım, sanat ve ticarette ilerlemişlerdir.
  • Su kanalları yapmışlar.
  • Kasaba ve kentler kurmuşlardır.
  • Siyasi tarihlerinin en önemli olayı Talas savaşıdır (751). Bu savaşta Türkler Çinlilere karşı Arapları desteklemişlerdir.
  • Manihaizm ve Budizm’i benimsemiştir.
  • Mâni dini Uygurların içinde yayıldı. Bu dinin, hayvansal gıda yemeyi ve savaşmayı yasaklayıcı özellikleri, Uygurların milli benliklerini yitirmelerine yol açtı.
  • Tarımda; Darı ve Yonca üretimi
  • İlk yerleşik yaşama geçen
  • Uygurlar matbaayı ve kâğıdı kullanan ilk Türk devletidir. (Hareketli harf sistemiyle matbaa)
  • Tük bankacılık sisteminin temelleri bu dönemde atılmıştır (Çin’e borç vermiş)

UYGURLAR (745-840)

  • II. Göktürk Devletine son veren, Kutluk Kül Bilge Kağan

tarafından kurulmuştur.

  • İlk yerleşim yerleri Karabalasagun dur.
  • Uygurlar yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğudur. Bu nedenle tarım, sanat ve ticarette ilerlemişlerdir.
  • Su kanalları yapmışlar.
  • Kasaba ve kentler kurmuşlardır.
  • Siyasi tarihlerinin en önemli olayı Talas savaşıdır (751). Bu savaşta Türkler Çinlilere karşı Arapları desteklemişlerdir.
  • Manihaizm ve Budizm’i benimsemiştir.
  • Mâni dini Uygurların içinde yayıldı. Bu dinin, hayvansal gıda yemeyi ve savaşmayı yasaklayıcı özellikleri, Uygurların milli benliklerini yitirmelerine yol açtı.
  • Tarımda; Darı ve Yonca üretimi
  • İlk yerleşik yaşama geçen
  • Uygurlar matbaayı ve kâğıdı kullanan ilk Türk devletidir. (Hareketli harf sistemiyle matbaa)
  • Tük bankacılık sisteminin temelleri bu dönemde atılmıştır (Çin’e borç vermiş)
  • Ölüleri yakan tek Türk kavmi
  • Dünya tarihinde milletler arası yarışma düzenleyen ilk devlettir.
  • Kırgız adına ilk defa Orhun abidelerinde rastlarız.

AVARLAR (Juan Juan) (562-805)

  • Hunlar ile Avarların ortak özelliği: Avrupa’da devlet kurmaları.
  • Kurucusu Bayan Han’dır. Türk tarihinde Sasanilerle birlikte

İlk kez İstanbul’u kuşatmışlardır.

  • Hristiyanlığı resmi din olarak kabul etmişlerdir. Benliklerini yitirip Hıristiyanlaştılar.
  • Franklar tarafından yıkılmışlardır.
  • Üzengi yapımını Avrupalılara öğrettiler.

TÜRGİŞLER (717-766)

  • Işık gölü civarın da yaşadılar.
  • Baga Tarkan kendi adına para bastırdı. Türk tarihinde ilk

Kez madeni parayı kullandılar.

  • Yerleşik hayat sürdüler.
  • İslamiyet’in Orta Asya da yayılmasını önlediler.
  • Karluklar tarafından yıkıldılar.

HAZARLAR (SABİLER) (650-985)

  • Karadeniz, Hazar denizi arasında yaşadılar ve Museviliği

benimsediler.

  • İslamiyet’in Kafkaslarda yayılmasını önlediler.
  • Haz (hazarlar Müslüman yöneticilerine bu ismi vermişlerdir)
  • İlk defa kendi ordularına ücretli askerler almıştır.

BULGARLAR

  • Almış Han zamanında Müslüman olmuşlar. (Müslüman tüccarlar etkilemiş)
  • Avrupa’nın kuzeyinde İslamiyet’i kabul ettiler. (İtil Bulgarları)
  •  İtil Bulgarları İlk Müslüman Türk Devletidir.

PEÇENEKLER

  • Tarihte devlet teşkilatlanması kurmamış bir Türk topluluğu

Bizans ordusunda ücretli askerlik yapmışlardır

Bu gönderi için yorumlar kapalı.

deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler mizah.org moversvip.com deneme bonusu veren siteler 2023 deneme bonusu veren siteler sweet bonanza sweet bonanza deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler