HCT ne demek? Verilen tam kan sayımı testleri parametrelerinden biri olan HCT değeri kırmızı kan hücrelerinin hacminin, dolaşımdaki kanın hacmine oranını ifade eder. HCT açılımı ise ‘hematocrit’ kelimesinin harflerinden oluşur. Yani HCT testi, kanınızdaki eritrositlerin oranını ölçer. HCT ölçümü yapılabilmesi için öncelikle kişiden kan örneği alınması gerekir. HCT testi çeşitli şikayetlerin nedeninin saptanması için kullanılırken anemi teşhisi için de sıkça kullanılır. Peki normal HCT değeri kaç olmalı? HCT değeri bazı dış etkenlere göre değişiklik gösterebilir. Örneğin çocuklarda HCT değeri yaşlara göre değişkenlik gösterir. HCT değeri nedir?
İlginizi çekebilir: Kan tahlilinde yazan BASO nedir? BASO aralığı kaç olmalı?
İçindekiler
ToggleAlyuvarlar yani kırımızı kan hücreleri vücut içinde oksijen ya da karbondioksit taşınmasından sorumlu kan hücreleridir ve bu hücrelere eritrosit veya RBC denir. Kanda en çok bulunan hücreler kırmızı kan hücreleridir. Eritrositlerin yapısında hemoglobin ve demir bulundurduğunu, hemoglobinin, eritrositin kuru ağırlığının yaklaşık %90’lık kısmını oluşturduğunu diğer yazılarımızda söylemiştik. Kemik iliğinde üretilmeye başlanan kırmızı kan hücreleri erkeklerde bulunan eritrosit miktarı kadınlarda bulunan eritrosit miktarından daha fazladır. Eritrositler, dokular ile akciğer arasındaki oksijen-karbondioksit döngüsünü sağlar. HCT yani hematokrit kırmızı kan hücrelerinden biridir. HCT ne demek? Verilen tam kan sayımı testleri parametrelerinden biri olan HCT değeri kırmızı kan hücrelerinin hacminin, dolaşımdaki kanın hacmine oranını ifade eder. HCT açılımı ise ‘hematocrit’ kelimesinin harflerinden oluşur. Yani HCT testi, kanınızdaki eritrositlerin (kırmızı kan hücrelerinin, alyuvarların) oranını ölçer. 100 ml’lik kanda 35 ml alyuvar hücresi mevcutsa, HCT oranının %35 olduğu manasına gelir. Kırmızı kan hücreleri vücut boyu oksijen-karbondioksit döngüsünü sağlar bu yüzden kandaki sayıları ve oranları sağlık için büyük önem taşır. Matematiksel olarak cihazlar yardımıyla ölçülen ortalama kırmızı kan hücresi hacmi (MCV) ve eritrosit sayısının çarpımı ile hesaplanır. HCT ölçümü yapılabilmesi için öncelikle kişiden kan örneği alınması gerekir. Bu işlem kişinin parmak ucundan veya kolundaki toplardamarlardan 1 tüp kan örneği alınarak gerçekleştirilir. HCT tahlili öncesi genellikle bir ön hazırlığa gerek yoktur. Ancak uzman aç veya tok kan vermeniz için öneride bulunabilir. HCT testi çeşitli şikayetlerin nedeninin saptanması için kullanılırken anemi teşhisi için de sıkça kullanılır.
Tam kan sayımı testinin bir parçası olan HCT değerleri çeşitli rahatsızlıkların tespit edilmesinde kullanılır. Bazı hastalıklara yönelik verilen tedavinin gidişatının incelenmesi adına büyük kolaylıklar sağlayan HCT kan tahlili kadınlarda, erkeklerde ve çocuklarda farklı değer aralıkları ile incelenir. HCT değerleri kadınlarda normal kabul edilen değer %35-45 arasında değişkenlik gösterirken HCT değeri erkeklerde bu rakam %39-50 arasındadır. Kandaki kırmızı kan hücre hacmini ifade eden HCT değeri hematolojik analiz yöntemleri ile ölçülür. HCT değeri damar içerisinde her yerde aynı olmama özelliğini gösteren bir değerdir. Kırmızı kan hücreleri dışarıdan travma sonrası şekil bozukluğu gelişimine yatkın hücrelerdir. Bu nedenle damar içinde orta bölümde hareket ederler. Kırmızı kan hücreleri kanın oksijenize bölümünü oluşturur ve sayıları ile HCT değeri arasında bir paralellik söz konusudur. Çocuklarda HCT değeri yaşlara göre değişkenlik gösterir. Yenidoğan bebeklerde HCT değeri yüksek seviyedeyken, zaman içerisinde normal düzeylere indirgenir. Peki hamilelikte HCT değeri kaç olmalı? Her gebelikte HCT değerleri %30 seviyesinin altında ise, düşük kabul edilir. HCT değeri bazı dış etkenlere göre değişiklik gösterebilir.
Kanın daha az akışkan hale gelmesi ve yoğunluğunun artması ile HCT değerleri yükselir. HCT yüksekliği kandaki oksijen taşıma kapasitesi yükselmiş gibi görünür ancak durum tam aksidir. Ancak HCT’nin kanın akışkanlığının bozulmayacağı kadar yükselmesi dokulara aktarılan oksijen miktarının artırılmasına katkı sağlayabilir. HCT yüksekliği ne anlama gelir? HCT yüksekliği kırmızı kan hücrelerinin oksijen- karbondioksit döngüsünü gerçekleştirirken yetersiz kalması anlamına gelir. Kemik iliğinin telafi amaçlı fazla miktarda eritrosit ürettiğinde HCT yüksekliği meydana gelir.
Yüksek rakımlı bölgelerde oksijen düşük rakımlı bölgelere göre kısıtlıdır. Bu yüzden oksijen açığını kapatmak için kırmızı kan hücrelerinin sayısı artış gösterir. Rakımı yüksek olan bölgelerde yaşayan kişilerin HCT değerleri, normal değerlerden fazla olabilir. Uzmanın test sonuçlarını kişinin yaşadığı yere göre değerlendirmesi son derece mühimdir. Bu faktörün yanı sıra HCT yüksekliği nedenleri aşağıdaki şekildedir.
HCT yüksekliği her zaman belirti veren bir durum değildir. Kişinin sağlık durumuna ve yaşına göre çeşitli semptomlar ile ortaya çıkabilir. Hematokrit yüksekliği olarak da bilinen HCT yüksekliğine neden olan hastalıklar da belirtilerin seyrini ve şiddetini değiştirebilir. Ancak yaygın HCT yüksekliği belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir;
Her hastalıkta olduğu gibi HCT yüksekliğinde de öncelikle bu duruma neden olan problemler tespit edilir. Daha sonrasında bu nedene yönelik tedavi planlanır ve uygulanır. HCT yüksekliği tedavisinde kan sulandırıcı ilaçlar ve Aspirin kullanımı oldukça büyük faydalar sağlar. Polisitemia Vera hastaları için ilaç tedavisi kullanılırken kalp hastaları için ameliyat tercih edilebilir. Aynı zamanda HCT yüksekliği tedavisi için kan bağışı yapmak alyuvar oranını düşürür. Evde HCT yüksekliği nasıl düşürülü?r Hematokrit yüksekliği problemi olan kişilerde yaşam ve beslenme tarzları tedavi için büyük faydalar sağlar. Yapılacak bir takım değişiklikler ile HCT yüksekliği probleminizi kolayca atlatabilirsiniz.
HCT yüksekliği hayati tehlike taşıyan çeşitli hastalık ve kanserlere neden olabildiği için mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Kanın akışkanlığının azalması, dolaşımın yavaşlaması, damar içi pıhtı oluşması gibi durumlar insan hayatını tehlikeye atar. Uzun süreli tedavi edilmeyen HCT yüksekliği kalp hastalıkları ve felç riskini arttırır. Bu yüzden HCT yüksekliği ertelemeden ve aksatmadan tedavi edilmelidir.
Vücuda, vücuttaki organlara ve hücrelere yetersiz oksijen taşınması anlamına gelen HCT düşüklüğü eritrosit yani kırmızı kan hücreleri üretim yeteneğinin zedelenmesi veya işlev kaybına neden olan durumlar sonucunda ortaya çıkar. Düşük HCT değerinin temel nedeni oksijen taşınması ve bu dengeyi sağlayan alyuvar sayısının yetersiz olmasıdır. Herhangi bir sebeple meydana gelen bir kanama ile vücudun kan kaybetmesi de bu düşüklere neden olabilir. HCT düşüklüğü ne anlama gelir? HCT düşüklüğüne anemi yani kansızlık da denebilir. HCT düşüklüğü fark edilmediği veya tedavi edilmediği takdirde kişide bulunan mevcut hastalıkları tetikleyerek daha kötü durumlara gelmesine neden olabilir.
Hematokrit düşüklüğü yapılan rutin kan testleri ile saptanabilir. Hemogram kan testi parametrelerinden biri olan HCT değeri normal değerlerden daha düşükse buna HCT düşüklüğü denir. Bu düşüklüğe neden olan başlıca hastalıklardan biri anemidir. Ancak HCT düşüklüğü birçok nedenden dolayı görülebilir. Kan kaybı, kan damarlarının hasar görmesi, yetersiz beslenme gibi birçok durum HCT düşüklüğüne neden olabilir. Düşük HCT değerleri her zaman kötü şeylerin habercisi olmayabilir. HCT değerlerinin düşük olması kadınlarda hamileliğe işaret edebilir. HCT düşüklüğüne neden olan hastalıklar ve durumlar aşağıdaki şekilde sıralanabilir;
Vücudumuzdaki oksijen döngüsü için çeşitli solunum gazları üretilir ve dokulara taşınır. Bu işlem alyuvarların görevidir. Bu hücrelerin az olması kanda HCT eksikliğine neden olur ve birtakım belirtiler ortaya çıkar. HCT düşüklüğünün yaygın belirtileri uzun süre devam eden ve geçmeyen yorgunluk, saç dökülmesi, uyku sorunları şeklindedir. Ancak kişiler aşağıdaki belirtiler ile de uzmanlara başvurduklarında HCT düşüklüğü ile karşılaşabilir.
Bu belirtilerin, kişinin sahip olduğu çeşitli sağlık sorunları, yaşı ve kişisel özelliklerine göre şiddete ve seyrinde değişiklik gösterebileceği unutulmamalıdır.
HCT eksikliği altta yatan nedenlerden dolayı ortaya çıkan bir durum olduğundan dolayı önce altta yatan nedenlerin tespit edilmesi ve buna yönelik tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir. B6 ve B12 gibi vitamin veya mineral eksikliğine bağlı olarak gelişen HCT düşüklüğü durumlarında vitamin takviyeleri kullanılarak tedavi sağlanabilir. Tiroit bozukluklarının neden olduğu HCT düşüklüğünde ise gene probleme uygun ilaç tedavisine başvurulur. Aneminin neden olduğu HCT düşüklüğünde kişiler için bazen kan nakli gerekebilir. HCT eksikliği problemi yaşayan kişiler öncelikle beslenme programlarında yapacakları birtakım değişiklikler ile tedavilerine destek olabilirler. HCT düşüklüğü kansızlık anlamına gelen annemi ile eşdeğer olduğu için kan yapan besinlerin ağırlıklı tüketilmesi önemlidir. Ayrıca aşağıdaki besinlerin bolca tüketildiği bir diyet programı ile HCT düşüklüğünü ortadan kaldırabilirsiniz.
Vejetaryen beslenme planı olan kişiler, gebeler ve emzirme dönemindeki kadınlar vitamin eksikliği problemleri açısından riskli gruba dahildir. Bu kişilerin düzenli olarak vitamin seviyelerinin takip edilmesi gerekir. B12 vitaminince zengin gıdalar aşağıdaki şekildedir ve mutlaka tedavi sürecinde tüketilmelidir;
Tüm bu saydığımız besinlerin yanı sıra günlük rutininize açık hava yürüyüşleri, hafif tempolu koşular, çok ağır olmayacak şekilde egzersizler yaşam kalitenizi artırır ve bu tarz kan problemleri için koruyucu etki sağlar. HCT düşüklüğü tedavi edilmezse ne olur? Çeşitli vitamin eksikliklerinden kaynaklı olarak oluşan anemi, vücut sistemlerinin çalışmasını zorlaştırır. Bunun nedeni ise dokuları yeteri kadar oksijen taşınmıyor olmasıdır. Anemi demir eksikliğinden kaynaklı olarak ortaya çıktığında kalp yetmezliği gibi tehlikeli sağlık problemlerine yol açabilir. Ayrıca bu hastalarda nefes darlığı, çeşitli ağrılar, unutkanlık ve çeşitli psikolojik sorunlarda sıkça görülür. Diğer nedenlerden dolayı ortaya çıkan HCT düşüklüğü kişinin yaşam kalitesini düşürdüğü ve hayatı tehlikeye soktuğu için mutlaka tedavi edilmelidir.
Bu gönderi için yorumlar kapalı.