Kan tahlilinde yazan BASO nedir? BASO aralığı kaç olmalı?

BASO testi nedir? Sağlıklı bireylerin vücudunda normal şartlarda BASO değerleri çok düşük seviyelerdedir. BASO değerleri vücutta tehdit unsuru olan etkenlerde veya hastalık halinde artış göstererek enfeksiyon, bakteri, virüs gibi mikroorganizmalarla savaşır. Bazofiller yani BASO zararlı mikroorganizmaların vücut sistemlerine zarar vermesi ya da genel sağlık durumunu olumsuz etkilemesi gibi durumlarda bazofiller doğal bir savunma oluşturur. Bu nedenle kanda bulunan bazofil değerinin sağlıklı aralıkta olması, kişinin sağlığı açısından oldukça önemlidir. BASO değeri nedir? Özellikle kanser gibi ciddi sağlık sorunlarının oluşması, BASO yüksekliğinin büyük oranda artış göstermesine yol açar. BASO yüksekliği ne anlama gelir?

İlginizi çekebilir: Kan tahlilinde yazan MPV nedir? MPV aralığı kaç olmalı?

BASO nedir?

BASO ne demek? İnsan vücudu kemik iliğinde üretilen lökosit yani beyaz kan hücrelerinin alt parametrelerinden biri bazofillerdir. Diğer yazılarımızda da beyaz kan hücrelerinden bahsetmiştik. 5 beyaz kan hücrelerinden biri bazofiller, vücudun zararlı mikroorganizmalara karşı savunmasından sorumlu olan hücrelerdir. Bağışıklık sisteminin, vücut sağlığını tehdit eden virüs, bakteri ve mantarlara karşı direnç sağlamak ve koruması için bazofiller aktif rol oynar. Bazofiller zararlı mikroorganizmaların vücut sistemlerine zarar vermesi ya da genel sağlık durumunu olumsuz etkilemesi gibi durumlarda bazofiller doğal bir savunma oluşturur. Bu nedenle kanda bulunan bazofil değerinin sağlıklı aralıkta olması, kişinin sağlığı açısından oldukça önemlidir. Sağlıklı bir insanda BASO değerleri düşük değerlerde seyreder. Vücut direncinin düşmesi, savunma mekanizmasının zayıflaması sonucunda kanda BASO yüksekliği görülür. Tam kan sayımına dahil olan parametrelerden biri olan BASO testi, beyaz kan hücreleri detaylı olarak incelenmesi için yapılır. BASO tahlili kişilerin genel sağlık durumu ve birçok hastalık hakkında ipucu elde edilebilir. BASO testi için hastanın kol ya da el damarından alınan 1 tüp kan örneği yeterli olur. Önceden hazırlık gerekmeyen BASO kan tahlili aç veya tok verilebilir. Ancak kan vermeden önce çok yağlı gıdalar tüketilmemesi tavsiye edilir. BASO açılımı, İngilizcesi ‘basophil’ kelimesinden oluşur. 

BASO değeri kaç olmalı?

BASO değeri, sağlıklı kişilerde normal değerler çok yüksek değildir. Sağlıklı bir insan vücudundaki toplam akyuvar sayısının, %0.4 ila %1’inibazofillerin oluşturması beklenir. Bu değer ise 200 hücre/mcL değerine denk gelir. Yani başka bir deyişle her bir mikrolitre kanın, 200’den daha az hemogram BASO içermesi gerekir. Kandaki BASO değerinin %0.4 oranından daha az olması, BASO düşüklüğü anlamına gelir. %1 ve daha üzerindeki BASO değeri ise bazofil yüksekliğini gösterir. Özellikle kanser gibi ciddi sağlık sorunlarının oluşması, BASO yüksekliğinin büyük oranda artış göstermesine yol açar. Hamilelikte BASO değeri kaç olmalı? Gebelik döneminde rutin kontroller yapılırken çeşitli tetkikler istenir. Bunun testler arasında hemogram BASO testi de yer alır. Böylece anne ve bebeğin sağlığını olumsuz etkileyecek bazı hastalıklar erken teşhis edilir ve hızla tedavi edilir. Gebelikte BASO değeri 0 – 0,1 şeklindedir. BASO değer aralığı normal çıkmayan durumlarda mutlaka takip edilmelidir. Bebeklerde BASO değeri ise oldukça değişkendir. Kandaki bazofil değeri yaşa göre değişiklik gösterir. 1 yaşa kadar BASO değeri çocuklarda maksimum seviyede seyreder. Yaş ilerledikçe BASO değeri azalsa da 10 yaşındaki bir çocuğun bazofil değeri bir yetişkininkine göre daha yüksektir. 

BASO düşüklüğü nedir?

Sağlıklı bireylerin vücudunda normal şartlarda BASO değerleri çok düşük seviyelerdedir. BASO değerleri vücutta tehdit unsuru olan etkenlerde, hastalık halinde artış göstererek enfeksiyon, bakteri, virüs gibi mikroorganizmalarla savaşır. Bazofiller, histamin ile heparin adı verilen ve vücudun savunmasına yardımcı olan iki farklı kimyasalı salgılarlar. Bu noktada histamin kan damarlarını genişletmek ve yaralı dokuya kan akışını arttırmak ile görevlidir. Aynı zamanda kan damarlarını da daha geçirgen bir hale getirir. Bu geçirgenlik sayesinde nötrofiller ve pıhtılaşma proteinleri dolaşım sisteminden bağ dokusuna daha kolay geçebilirler. Heparin kimyasalı ise kanın pıhtılaşmasını engellemek ile görevlidir ve beyaz kan hücrelerinin tehdit altındaki bir bölgeye hareketini destekleyen bir pıhtı engelleyici görev üstlenir. Bazofiller bunlara ek olarak bir enfeksiyon bölgesine eozinofilleri (EOS) ve nötrofilleri (NEU) çeken kimyasal sinyaller gönderebilir. BASO düşüklüğü ne anlama gelir? Savunma mekanizmamızın bir parçası olan BASO değerlerinin düşük olması ne kadar sağlıklı olduğumuzu gösterse de aşırı düşmesi bazı sorunlara işaret edebilir. Özellikle psikolojik sıkıntılar BASO düşüklüğüne neden olur. Yıllarca alınan steroid tedavisi de BASO değerlerinin aşırı düşük olması nedenlerinden biridir. Şimdi BASO düşüklüğü nedenleri ve neden olduğu hastalıklara data detaylı göz atalım. 

BASO düşüklüğü neden olur? 

Kanda BASO değerinin düşük olması sağlıklı olunduğunun bir göstergesidir. Yukarıda da söylediğimiz gibi bu değerin anormal derecede düşmesi bazı sorunlara işaret edebilir. BASO değeri düşüklüğü halinde bazı hastalıklardan ve sağlık problemlerinden şüphelenilir. BASO eksikliğine yol açan bazı hastalıklar ve durumlar aşağıdaki şekildedir. 

• Aşırı stres
• Uzun süreli steroid tedavisi
• Gebelik
• Yumurtlama döneminde olmak
• Kortizon kullanımı
• Bazı ilaçlar ve yan etkileri
• Alerjik reaksiyonlar
• Hipertiroidi yani tiroid bezinin normalden fazla çalışması

BASO düşüklüğü belirtileri nelerdir?

Bazofil eksikliği genellikle alerjik reaksiyonlara bağlı olarak gerçekleşir. BASO düşüklüğüne neden olan hastalıklar ve durumlara bağlı olarak çeşitli belirtiler oluşabilir. Bazı enfeksiyon hastalıkları ve kullanılan bazı ilaçlar BASO düşüklüğüne neden olur. Eğer BASO düşüklüğü alerjik bir nedenden meydana geldiyse;

• Göz sulanması
• Burun akıntısı
• Kurdeşen

gibi belirtiler gözlemlenebilirken alta yatan  hipertiroidi bir hastalıktan dolayı meydana geliyorsa;

• Kalp çarpıntısı
• Aşırı terleme
• Hipertansiyon

gibi belirtiler görülebilir. Mutlaka bir uzmana danışılmalı ve tedavi edilmelidir. 

BASO düşüklüğüne ne iyi gelir?

Eğer hastada BASO değerleri düşükse bunun için uygulanan özel bir tedavi yoktur. Çünkü BASO eksikliği, kişide var olan hastalıklar sonucunda ortaya çıkar. Bu yüzden uzmanlar bu düşüklüğe neden olan hastalıkları teşhis eder ve tedaviye başlar. Hastalık iyileşme gösterdikçe BASO değerleri de normale döner. BASO düşüklüğü tedavisi için genellikle antihistaminik alerji ilaçları, antibiyotik ilaçlar ve kök hücre nakli gibi tedavi yöntemleri kullanılır. Peki BASO düşüklüğü evde nasıl tedavi edilir? Alerjiler BASO değerlerinin düşmesinin ana sebeplerinden biri olduğu için diyet düzenlemesi ve egzersizler ile tedavi sürecinize destek olabilirsiniz. Toz, polen, domates, hayvan tüyü gibi alerjiler daha yaygın olduğundan verilen ilaçların düzenli kullanılması dışında bu etkenlerden uzak durmak da size büyük ölçüde fayda sağlar. Ayrıca stresli ortamlardan mutlaka kaçınılmalıdır. Çünkü stres her hastalığı tetiklediği gibi BASO düşüklüğünü de tetikler. BASO eksikliği tedavi edilmezse ne olur? BASO eksikliği tedavisi altta yatan hastalığa yönelik yapıldığını söylemiştik. Herhangi bir sebepten dolayı tedavinin ihmal edilmesi ya da gecikmesi durumunda altta yatan hastalık ilerler ve bu hastalığa özgü yan etkiler oluşmaya başlar. Özellikle ilerleyen enfeksiyon hastalıkları sepsis denilen kan zehirlenmeleri gibi hayati tehlike oluşturan yan etkiler oluşturur. Bu yüzden başlayan tedavi aksatılmamalı veya tedaviye başlanmadıysa mutlaka tedavi süreci başlatılmalıdır. 

BASO yüksekliği nedir?

Astım veya alerjiden mustarip olduğunuzu gösteren birkaç işaretten biri olan yüksek BASO değerleri eğer %1 ve daha üzerinde ise bazofil yüksekliğini gösterir. Yüksek bazofilik granülosit değeriniz varsa bu durum diğer lökositlerin de incelenmesinin nedenlerinden biri olan başka bir hastalık türünden de kaynaklı olabilir. Doğal savunma mekanizması savaşçılarından biri olan bazofiller organların çoğunda düz kasların kasılmasını tetikleme yeteneğine de sahip olan kan hücresidir. Beyaz kan hücrelerinin en az oranda bulunan türü bazofillerdir ve diğer kan türlerine göre daha zor analiz edilir. Kanda bir enfeksiyon olduğunda, genellikle tüm lökosit formları (EOS, NEU, MON, WBC) kanda giderek daha fazla saptanabilir hale gelir. Bazofilik granülositlerin yani kandaki bazofil hücrelerinin sayısı nadiren ve belirli durumlarda artar. 

BASO yüksekliği neden olur?

Bazı lösemiler gibi kanser sayılabilecek kötü huylu tümörlerde sıkça görülen BASO yüksekliği bağırsak hastalığı, ülseratif kolit, tüberküloz enfeksiyonu ve östrojen tedavisi ile bağlantılı olarak da kanda yükselebilir. Bazofil hücreleri, bağışıklık sisteminde yer alır. Vücut savunma ihtiyacı duyduğunda sinyal alan bazofiller kanda artış gösterir. Hastanın kan tahlilinde BASO yüksekliği tespit edilirse altta yatan sebep araştırılmaya başlanır. Kanda bazofil seviyesinin artmasına yol açan diğerdurumlar ve hastalıklar aşağıda yer alıyor. 

• Virüs ya da bakteri kaynaklı enfeksiyonlar 
• Bir tür kansızlık çeşidi olan demir eksikliği anemisi
• Bir tür kanser çeşidi olan Hodgkin lenfoma 
• Diyabet yani şeker hastalığı
• Tiroid bezinin olması gerekenden daha az çalışması durumu, tıptaki adı ile hipotiroidi
• Kişinin dalağının alınmış olması
• Hormonal dengesizlikler

BASO yüksekliği belirtileri nelerdir?

BASO seviyesinin yükselmesi mutlaka altta yatan bir sağlık sorununa bağlıdır. Bu yüzden hastalarda görülen belirtiler altta yatan soruna göre değişiklik gösterir. Eğer aşağıdaki belirtilerden en az 3 veya 4 tanesini bir süredir kendinizde gözlemliyorsanız bir uzmana başvurmalısınız. Uzmanlar sıklıkla baş ağrısı, halsizlik, baş dönmesi şikayetleri ile başvuran hastalarda BASO değerinin yükseldiği görülür. BASO yüksekliğinin yaygın belirtileri aşağıdaki şekildedir. 

• Nefes darlığı
• Gece terlemeleri
• Yeme bozuklukları (malnütrisyon) ve takiben aşırı kilo kaybı
• Ciltte morlukların oluşması
• Görme kusurları
• Kemik ve eklem ağrıları
• Bulantı ve kusma
• Bayılma nöbetleri
• İshal (diyare)
• Kuru öksürük
• Kurdeşen
• Ağızda ve dilde şişme
• Ağızda yaralar 
• Gözlerde kızarma ve kaşıntı

BASO yüksekliğine ne iyi gelir?

BASO yüksekliği tedavisi için ilk adım, her hastalıkta olduğu gibi soruna yol açan hastalığı teşhis etmektir. Altta yatan hastalık bulunduktan sonra hastanın yaşı, sağlık durumuna göre yani kişiye özgü bir tedavi planı oluşturulur. Kanser gibi hastalıkların varlığında cerrahi tedaviye ek olarak kemoterapi ve radyoterapi gibi uygulamalar yapılabildiği gibi enfeksiyon kaynaklı olan yükseldiğinde çoğu zaman antibiyotik gibi ilaçlar ile iyileşme sağlanır. Ayrıca hormon tedavisi, alerji tedavisi ve kansızlık tedavisi de uygulanabilen yöntemler arasında yer alıyor. Evde bol su tüketimine dikkat etmeye özen göstermelisiniz. BASO yüksekliği tedavi edilmezse ne olur? Bazofil fazlalığı, mutlaka tedavi edilmesi gereken bir sorunlardan biridir. Çünkü bu yükseklik çoğu zaman ciddi bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkar. Özellikle kanser gibi hastalıklardan kaynaklanan bir sorunsa, tedavi edilmemesi halinde hastalarda hayati risk oluşturur. Tedavinin ertelenmesi, var olan hastalığın ilerlemesine ve tedavinin başarı oranının düşmesine sebep olacağı için belirtiler ortaya çıktıktan sonra zaman kaybedilmemelidir.