Beden tipine göre uygulanan Ayurveda Diyeti nedir?

Günümüzün sevilen ve yaşam biçimi olarak benimsenen diyeti Ayurveda Diyeti yani Ayurveda beslenme nedir? Kolay uygulanışı ve yemek yemekten uzak kalmama sayesinde Ayurvetik beslenme sıkça tercih ediliyor. Ayurveda testi ile sizde vücut tipinizi öğrenebilir, ayurvetik zayıflama yöntemini daha aktif hale getirebilirsiniz. Ayurveda Diyeti’nde sıkça kullanaılan bazı terimler var. Bu terimlerden beden anlamına gelen Dosha ile sıkça karşılaşabilirsiniz. Dosha beslenmeyi, hareketi ve ruhu kapsar. Ayurveda Diyeti’nin yanı sıra Dosha için oldukça faydalı olan Ayurveda yogası da sağlıklı bir yaşam ve kilo kontrol için çok önemli. Hindistan’ın 5000 yıllık yaşam biçimi: Ayurveda Diyeti!

Ayurveda Diyeti nedir?

Hindistan deyince ilk akla gelen şeylerden biri olan Ayurveda diyeti, 5000 yıl öncesinden beri uygulandığı biliniyor. ‘Ayur’ kelimesinin ‘yaşam’ anlamına, ‘veda’ kelimesinin de ‘bilgi’ anlamına geliyor. Dolayısıyla bu bakış açısı saf yaşam bilgisi olarak nitelendiriliyor. Ayurveda yaşam biçimi olduğu gibi akıl, ruh ve bedeni bir arada değerlendirir. Bu iç bileşeni dengede tutmaya çalışan Ayurveda yaşam biçimi, Antik dönemlerden beridir en ilginç kabul edilen tıp bölümlerinden biridir.

Ayurveda Diyeti nasıl çalışır?

Ayurveda diyetinde en önemli şey sindirimdir. Bu diyet tarzında besinler ayrılmaksızın tüketilebilir ancak doğru şekilde sindirilmesi gerekir. Bunu sağlayan etmende ‘agni ateşi’ olarak bilinen elementtir. Bu kutsal ateşin insanların doğumdan ölümüne kadar içinde bulunduğu benimsenir. Agni ateşi aynı zamanda metabolizmayı da temsil eder. Eğer agni ateşiniz düşükse son derece sinirli olabilirsiniz. Ayurveda yaşam biçimine göre agni ateşinin düşük olması depresyon sebeplerinden biridir. Bedenin beslenmesi kadar aynı zamanda akıl ve ruhun da doğru beslenmesi gerekir. Çevresel etmenler ve insanlar da ayurvedik anlamda kişiyi besler ve dengede tutar.

Mutlaka zamanında ve taze besinlerin tüketilmesini öneren Ayurveda yaşam biçimi, dondurulmuş besinlerin yanı sıra alkol, soğan, sarımsak, et gibi yiyeceklerinde tüketilmesini önermez. Çünkü bu besinler tamasik besinlerdir. ‘Tamas’ kelimesinin anlamı ise ölümdür, ölüm getirir düşüncesi benimsenir. Ayurveda yaşam biçimi için vejeteryan olmaya gerek yoktur.

5 temel element ile belirlenen vücut tipine göre dengeli beslenme uygulanır. Ayurveda Diyeti’nin 5 elementi hava, su, ateş, toprak ve boşluktur. Bu beş elemente göre 3 vücut tipinden biri belirlenir. Belirlenen vücut tipine göre denge oluşturulur. 5 elemente göre belirlenen 3 vücut tipi ise şunlardır;

• Vata: Hava ve boşluk elementini içerir. Hareketi temsil eder.
• Pitta: Su ve ateş elementini içerir. Sindirim ve metabolizmayı temsil eder.
• Kapha: Toprak ve su elementini içerir. Bağışıklık sistemi ve bedensel yapıyı temsil eder.

Vata, Pitta ve Kapha’nın insan vücudunda dengesiz şekilde bulunduğu bilinir. Üç beden tipinin dengelenmesini sağlayan Ayurveda yaşam biçimi sadece besinlerle değil çevresel ve ruhsal olarak da beslenmeyi öneriyor.

Ayurveda Diyeti’nin faydaları nelerdir?

İşlenmiş gıdaların tüketilmesini önermeyen Ayurvedik diyet, kalp krizi, obezite gibi sorunlardan uzaktır. Ayurveda’nın en önemli özelliklerinden biri ‘sneha’ yani yağın yemeklerde dengeli şekilde kullanıldığı gibi bedene de uygulanmasıdır. Sneha’nın karşılığı ‘aşk’ demektir. Bedene uygulanan yağlar sayesinde cildin ve saçların her bakımdan sağlıklı olması da sağladığı en büyük faydalarından biridir. 3 beden tipinin dengelenmesini sağlarken hareketler ve ruhsal egzersizler ile bilinç altının ferahlamasına yardımcı olur, bedeni dinç tutar. Hastalıklar daha gelmeden önlenen bu yaşam biçimi ile uzun ve sağlıklı bir yaşam sizi bekliyor.

Ayurveda Diyeti nasıl yapılır?

Vata, Pitta ve Kapha vücut tipleri bulunan Ayurveda Diyeti’nde her vücut tipine farklı diyet şekli uygulanır. Ayurveda testi ile beden tipinizi öğrenebilir, diyetinizi ona göre şekillendirebilirsiniz. Ayurveda yaşam biçimi ile sadece besin değil eylemler açısından da diyet yapmış olursunuz.

Vata’lar için Ayurveda Diyeti

Vata vücut tipi baskın olan kişiler genelde küçük ve ince bir bedene sahiptir. Vata dengede olduğu sürece esneklik ve yaratıcılık, değil ise korku ve endişe vardır. Genellikle agni ateşi düşük olan Vata’lar sakin kalmaya çalışmalı, soğuktan kaçınmalı ve sıcak besinler tüketmelidir. Vatalar’ın tüketmesi gereken besinler;

• Meyveler: Karpuz başta olmak üzere kızılcık, armut, kuru üzüm ve erik Vataların tüketmemesi gereken yiyeceklerdendir. Avokado, limon, şeftali, Hindistan cevizi, çilek, üzüm ise bol meyve ile desteklenmesi gereken Vataların tercih edebileceği meyveler arasında yer alır.
• Sebzeler: Salatalık, bal kabağı, ıspanak, bamya, havuç, zeytin, yeşil fasulye gibi sebzelerden bolca tüketebileceğiniz sebzelerdendir. Ancak brokoli, taze mısır, patlıcan, pişmiş domates gibi sebzelerin kullanımı önerilmiyor.
• Süt ve süt ürünleri: Keçi peyniri, yayık ayranı, inek sütü ve süzme peynir gibi süt ürünlerine diyet listenizde yer verebilirken meyveli yoğurttan kaçınmalısınız.
• Hayvansal gıdalar: Yumurta, balık, tavuk, sığır eti ve ton balığı gibi hayvansal gıdalara listenizde gönül rahatlığı ile yer verebilirsiniz. Ancak kuzu eti ve tavşan eti Vatalar için önerilmiyor.
• Tahıllar: Mısır, çavdar, darı gibi tahılları diyet listenize eklemek yerine pirinç ve buğday ekmeği gibi tahılları tercih edebilirsiniz.

Pitta’lar için Ayurveda Diyeti

Pitta’nın egemen olduğu vücut tipi genellikle güçlü yapıda ortalama vücut tipine sahiptir. Eğer Pitta dengede ise zinde ve kavrama gücü yüksek ayrıca cilde sahiptir. Ancak dengede değil ise yorgunlu, öfke ve iltihaplı rahatsızlıklar görülebilir. Pittalar aşırı yağ tüketiminden kaçınırken baharatlı (ve dikkatli tuz kullanımı ile) olmayan yemekleri tercih etmeli ve serin saatlerde yapılan egzersizlere önem göstermelidir. Pittalar’ın tüketmesi gereken besinler;

• Meyveler: Kavun, tatlı portakal, ananas, karpuz, çilek, greyfurt gibi meyveleri tercih etmesi gereken Pittalar ekşi elma, muz, limon, kivi, şeftali, mango gibi meyveleri diyet listesine eklememesi öneriliyor.
• Sebzeler: Taze mısır, sarımsak, yeşil zeytin, taze soğan, acı biber, ıspanak, domates gibi sebzeler yasak besinler arasında yer alırken brokoli, salatalık, bal kabağı, yeşil fasulye, kereviz, mantar, maydanoz, marul gibi besinleri tercih edebilir, bol salata tüketebilirsiniz.
• Tahıllar: Pittalar için en uygun tahıllar pirinç ve buğdaydır. Ancak kahverengi pirinç, mayalı hamur ve çavdar yasak tahıllar arasında yer alır.
• Süt ve süt ürünleri: Tuz kullanımını kısıtlaması gereken Pittalar tuzlu tereyağından kaçınmalı ayrıca meyveli yoğur ve yayık ayranını diyet listesinden uzak tutmalıdır. Bu besinler yerine tuzsuz süt ürünleri tercih edebilir ilaveten taze yoğurt, süzme peynir, keçi peyniri ve sütü tercih edebilirsiniz.
• Hayvansal gıdalar: Tatlı su balıkları, karides ve tavuk gibi hayvansal gıdalar Pittalar için oldukça uygundur. Ancak Ayurveda yaşam biçimince somon, ton balığı, ördek, sığır ve kuzu eti kesinlikle kullanılmaması gereken ürünler arasında yer alıyor.

Kaphalar için Ayurveda Diyeti

Kapha olan kişiler yapılı ve yuvarlak hatlı bir vücuda sahiptir. Kapha dengede olduğunda kişi soğukkanlı, istikrarlı, sadık ve sakindir. Kapha dengesiz ise; yorgunluk, cansız hissetme ve kolay kilo alma durumları gözlenir. Kaphaların bol bol egzersiz yapması ve ağır yiyeceklerden kaçınması gerekir. Ayrıca Soğuk ürünlerden kaçınması gerektiği gibi süt ürünleri de fazla tercih etmemelidir. Kaphaların tüketmesi gereken besinler;

• Meyveler: Elma gibi hafif meyvelerin yanı sıra limon, şeftali, çilek, kızılcık, üzüm, kayısı de tercih edilebilir. Ancak karpuz başta olmak üzere avokado, muz, Hindistan cevizi, kivi, kavun, ananas, erik gibi şekeri yüksek besinlerin tercih edilmemesi öneriliyor.
• Sebzeler: Taze domates gibi iştah açan besinler gibi salatalık, siyah zeytin, yeşil zeytin, kabak tercih edilmemeli bu besinler yerine mısır, brokoli, Brüksel lahanası, sarımsak, patlıcan, maydanoz, bezelye gibi hafif besinler tercih edilebilir.
• Süt ve süt ürünleri: Süzme peynir, tuzsuz ve taze keçi peyniri, yayık ayranı Kaphalar için oldukça ideal ürünlerdir. Tuzlu tereyağı, inek sütü, dondurma, meyveli yoğurt gibi ürünlerden kaçınılmalıdır.
• Tahıllar: Kaphalar Pirinç, buğday yulaf yerine çavdar, arpa, granola, darı, kuskus gibi tahılları kullanmalıdır.
• Hayvansal gıdalar: Sığır eti, ördek, ton balığı, somon, kuzu, sardalye gibi hayvansal gıdalardan kaçınması gereken Kaphaların yumurta, tatlı su balığı, karides, tavuk gibi gıdaları tüketmesinde sakınca yoktur.